
神经细胞 เซลล์ประสาท หรือเซลล์สมอง
เรียบเรียงโดย : Jiewfudao (Date: 18-12-67)
.png)
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
神经细胞
|
shénjīng xìbāo
|
เซลล์ประสาท; เซลล์สมอง
|
Nerve cell
|
神经元
|
shénjīngyuán
|
Neuron
|
เซลล์ประสาท เป็นเซลล์ปฏิบัติงานที่มีลักษณะเปลี่ยนแปลงไป เพื่อทำหน้าที่รับส่งข้อมูล โดยอาศัยกระแสไฟฟ้าที่เรียกว่า “กระแสประสาท (神经冲动shénjīng chōngdòng, Eng: Nerve impulse)” มีหน้าที่โดยตรงกับการสั่งการ หรือ ควบคุมการทำงานของร่างกาย โครงสร้างพื้นฐานของเซลล์ประสาท โดยทั่วไปแบ่งออกตามหน้าที่ได้ 3 ส่วน ได้แก่ ตัวเซลล์ เดนไดรท์ และแอกซอน
|
1. (细)胞体
|
(xì)bāotǐ
|
ตัวเซลล์;โซมา
|
Cell Body; Soma
|
ตัวเซลล์ หรือโซมา มีลักษณะค่อนข้างกลมเป็นส่วนของไซโทพลาสซึม และนิวเคลียส
โดยมีออร์กาเนล (Organelle)อื่นๆ ทำหน้าที่สร้างสารสื่อสาร
.jpg)
คำศัพท์เสริม
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
细胞核
|
xìbāo hé
|
นิวเคลียส
|
Nucleus
|
核仁
|
hérén
|
นิวคลีโอลัส
|
Nucleolus
|
细胞质
|
xìbāo zhì
|
ไซโทพลาสซึม
|
Cytoplasm
|

ไซโทพลาสซึม คือส่วนที่ล้อมนิวเคลียสอยู่ภายในเยื่อหุ้มเซลล์ ซึ่งประกอบด้วยส่วนที่สำคัญ 2 ส่วน
คือ ไซโทซอล และออร์แกเนลล์
1. 细胞溶脂
|
xìbāo róngzhì
|
ไซโทซอล
|
Cytosol
|
ไซโทซอล: เป็นของเหลวที่อยู่ภายในเซลล์ ของเหลวที่บรรจุออร์แกเนลล์ต่าง ๆ ที่รวมกันเป็น
ไซโทพลาสซึม ละลายด้วยเอนไซม์และสารอาหารต่าง ๆ

2. 细胞器
|
xìbāo qì
|
ออร์แกเนลล์
|
Organelle
|
ออร์แกเนลล์: เป็นโครงสร้างขนาดเล็กที่ทำหน้าที่เฉพาะต่างๆ มีหลายชนิด มีถุงบรรจุสารต่างๆ เช่น น้ำตาล กรดอะมิโน สารพิษต่างๆ ในเซลล์ของพืชและสัตว์ทั่วไปรวมถึงมนุษย์ จะมีชื่อเรียกว่า
เซลล์ยูคาริโอต โดยเซลล์พืชจะมีรูปร่างเป็นเหลี่ยม ส่วนเซลล์สัตว์รวมถึงมนุษย์จะมีรูปร่างกลม
ในเซลล์ยูคาริโอตของสัตว์และมนุษย์จะประกอบด้วยออร์แกเนลล์ต่างๆ ได้แก่
.png)
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
真核细胞
|
zhēnhé xìbāo
|
เซลล์ยูคาริโอต
|
Eukaryotic cell
|
液泡
|
yèpào
|
แวคิวโอล
|
Vacuole
|
.png)
แวคิวโอล: เป็นออร์แกเนลล์ที่มีลักษณะเป็นถุง พบได้ทั้งในเซลล์พืชและสัตว์หลายชนิด โดยแวคิวโอลในสัตว์มักจะเล็กกว่าในพืช แวคิวโอลสามารถทำหน้าที่เป็นที่เก็บ หลั่ง และถ่ายของเหลวภายในเซลล์
溶酶体
|
róngméitǐ
|
ไลโซโซม
|
Lysosomes
|

ไลโซโซม : เป็นออร์แกเนลล์ที่มีเมมเบรนห่อหุ้มเพียงชั้นเดียว รูปร่างกลมรี พบเฉพาะในเซลล์สัตว์เท่านั้น มีหน้าที่ที่สำคัญคือ ย่อยสลายอนุภาคและโมเลกุลของสารอาหารภายในเซลล์ ย่อยหรือทำลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมต่างๆ ที่เข้าสู่ร่างกายหรือเซลล์ ทำลายเซลล์ที่ตายแล้ว และย่อยสลายโครงสร้างต่างๆ ของเซลล์ในระยะที่เซลล์มีการเปลี่ยนแปลง
线粒体
|
xiànlì tǐ
|
ไมโทคอนเดรีย
|
Mitochondria
|

ไมโทคอนเดรีย: ทำหน้าที่เป็นแหล่งพลังงานของเซลล์ มีเยื่อหุ้ม 2 ชั้น ชั้นนอกผิวเรียบ ส่วนชั้นในพับเข้าไปด้านใน เรียกว่า คริสตี (嵴 jí , Eng: Cristae)
内质网
|
nèizhìwǎng
|
เอนโดพลาสมิก เรติคูลัม
|
Endoplasmic Reticulum(ER)
|
(2).jpeg)
เอนโดพลาสมิก เรติคูลัม แบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ
光面内质网
guāngmiàn nèizhìwǎng
|
1.เอนโดพลาสมิก เรติคูลัม ชนิดเรียบ
Smooth Endoplasmic Reticulum: SER
|
滑面内质网
huámiàn nèizhìwǎng
|
1.เอนโดพลาสมิก เรติคูลัม ชนิดเรียบ: เป็นชนิดที่ไม่มีไรโบโซม มีหน้าที่สำคัญคือ ลำเลียงสารต่างๆ เช่น RNAลิพิดโปรตีนสังเคราะห์สารพวกไขมันและสเตอรอยด์ฮอร์โมน
|
粗面内质网
cūmiàn nèizhìwǎng
|
2.เอนโดพลาสมิก เรติคูลัม ชนิดขรุขระ
Rough Endoplasmic Reticulum: RER
|
糙面内质网
cāomiàn nèizhìwǎng
|
2.เอนโดพลาสมิก เรติคูลัม ชนิดขรุขระเป็นชนิดที่มีไรโบโซม มีหน้าที่สำคัญคือ การสังเคราะห์โปรตีนของไรโบโซมที่เกาะอยู่ และลำเลียงสารซึ่งได้แก่โปรตีนที่สร้างได้ และสารอื่นๆ
|
核糖体
|
hétáng tǐ
|
ไรโบโซม
|
Ribosome
|

ไรโบโซม: มีลักษณะเป็นเม็ดเล็ก ๆ ลอยอยู่เป็นอิสระในไซโทพลาซึม หรือเกาะอยู่กับเอนโดพลาสมิก เรติคูลัมชนิดขรุขระ มีหน้าที่เกี่ยวกับการสร้างหรือสังเคราะห์โปรตีน
高尔基(复合)体
gāo'ěr jī (fùhé) tǐ
|
กอลจิ คอมเพล็กซ์;
กอลจิ บอดี้
|
Golgi complex;
Golgi body
|

กอลจิ คอมเพล็กซ์ หรือกอลจิ บอดี้: มีรูปร่างลักษณะเป็นถุงแบนๆ หรือเป็นท่อเรียงซ้อนกันเป็นชั้นๆ มีหน้าที่สำคัญคือ เก็บสะสมสารที่เซลล์สร้างขึ้นก่อนที่จะปล่อยออกนอกเซลล์ ซึ่งสารส่วนใหญ่เป็นสารโปรตีน
微管
|
wēiguǎn
|
ไมโครทูบูล; ไมโครทิวบูล
|
Microtublues
|

ไมโครทูบูล หรือไมโครทิวบูล: เป็นโครงสร้างที่มีลักษณะเป็นหลอด ทำหน้าที่ค้ำจุนและจัดระเบียบเซลล์
中心粒
|
zhōngxīn lì
|
เซนทริโอล
|
Centrioles
|

เซนทริโอล: มีลักษณะคล้ายท่อทรงกระบอก 2 อันตั้งฉากกัน มีหน้าที่เกี่ยวกับการแบ่งเซลล์
คำศัพท์เพิ่มเติมจากภาพเซลล์ยูคาริโอต
|
核膜
|
hémó
|
เยื่อหุ้มนิวเคลียส
|
Nuclear Membrane
|
微绒毛
|
wēi róngmáo
|
ไมโครวิลไล
|
Microvilli
|
ไมโครวิลไล: คือเยื่อหุ้มเซลล์ที่ยื่นออกมาเพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวในการดูดซึม
|
เซลล์ออร์แกเนลล์ สามารถมองเห็นได้ด้วยกล้องจุลทรรศน์ และสามารถแยกให้บริสุทธิ์ได้โดยวิธีกระบวนการปั่นแยกส่วนของเซลล์
|
细胞分级分离(法) xìbāo fēnjí fēnlí (fǎ)
|
กระบวนการปั่นแยกส่วนของเซลล์
Cell fractionation
|
细胞分级(法) xìbāo fēnjí (fǎ)
|
细胞组分分离(法) xìbāo zǔfèn fēnlí (fǎ)
|
细胞分离(法) xìbāo fēnlí (fǎ)
|
细胞分步分离法 xìbāo fēnbù fēnlí fǎ
|
2. 树突
|
shùtū
|
เดนไดรท์
|
Dendrite
|
เดนไดรท์ เป็นแขนงใยประสาทสั้น ๆ จำนวนมากกว่าหนึ่ง ทำหน้าที่ส่งกระแสประสาทไปยังตัวเซลล์

แอกซอน เป็นแขนงประสาทยาวยื่นจากตัวเซลล์ ทำหน้าที่นำกระแสประสาทออกนอกตัวเซลล์ และส่งยังเซลล์ประสาทตัวอื่น ๆ

คำศัพท์เสริม
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
轴丘
|
zhóuqiū
|
แอกซอน ฮิลล็อค
|
Axon Hillock
|
แอกซอน ฮิลล็อค เป็นจุดเริ่มต้นของการเกิดกระแสประสาท และต่อเนื่องตลอดความยาวของแอกซอน ปลายแอกซอนจะมีแขนงแตกออกไปมีลักษณะเป็นตุ่มซึ่งจะซิแนปส์กับเซลล์ประสาทตัวอื่น
|
轴突末梢
|
zhóutū mòshāo
|
ปลายแอกซอน
|
Axon Terminals
|
ปลายแอกซอน ส่วนปลายสุดของเอ็กซอนที่มีลักษณะโป่งออกเป็นถุงหรือเป็นปมเล็กๆ เรียกว่า “ไซแนปติก น็อบ (突触小体tūchù xiǎotǐ ,Eng: Synaptic knob) เป็นบริเวณที่นำส่งสารเคมีออกจากเซลล์เพื่อไปกระตุ้นเซลล์ที่อยู่ใกล้เคียง โดยจุดสัมผัสระหว่างปลายของเอ็กซอนกับเซลล์อื่นจะเรียกว่า “ไซแนปส์; ซินแนปส์ หรือซิแนปส์”
|
突触
|
tūchù
|
ไซแนปส์; ซินแนปส์ หรือซิแนปส์
|
Synapse
|
.gif)
หมายเหตุ: สำหรับท่านใดที่มี E-book เรียนรู้ “ไซแนปส์; ซินแนปส์; ซิแนปส์” เพิ่มเติมได้ที่หน้า 27
เปลือกหุ้มแอกซอนจะมี 3 ชั้นดังนี้
.png)
|
1.髓鞘
|
suǐqiào
|
เยื่อไมอีลิน
|
Myelin sheath
|

เยื่อไมอีลิน อยู่ชั้นในสุด จะทำหน้าที่ป้องกันอันตรายและเป็นฉนวนกั้นการถ่ายเทประจุไฟฟ้า ระหว่างข้างนอกกับข้างในแอกซอน(轴突zhóutū) นอกจากนี้ยังช่วยให้กระแสประสาทเดินทางได้เร็วขึ้น เนื่องจากมีโนดออฟแรนเวียร์ (郎飞结lángfēi jié) ซึ่งเป็นส่วนของแอกซอนตรงบริเวณรอยต่อระหว่างเซลล์ชวันน์ (施旺细胞shī wàng xìbāo) แต่ละเซลล์ที่ไม่มีเยื่อไมอีลินหุ้มอยู่เป็นระยะๆ
โดยช่วงความยาวระหว่างโนดออฟแรนเวียร์ จะมีที่เป็นลักษณะปล้อง ๆ เป็นระยะ ๆ เรียกว่า อินเตอร์โนด (节间jiéjiān) ซึ่งระยะจะสั้นหรือยาวขึ้นอยู่กับความยาวของแอกซอน โดยกระแสประสาทจะเดินทางได้เร็ว เมื่อเส้นใยประสาทนั้นมีเปลือกหุ้ม
คำศัพท์เสริม
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
施旺(氏)细胞
|
shī wàng (shì) xìbāo
|
เซลล์ชวันน์;
เซลล์ชวานน์
|
Schwann cells
|
雪旺(氏)细胞
|
xuěwàng (shì) xìbāo
|
许旺(氏)细胞
|
xǔ wàng (shì) xìbāo
|
血旺细胞
|
xuè wàng xìbāo
|
神经鞘细胞
|
shénjīng qiào xìbāo
|
เซลล์ชวันน์ หรือเซลล์ชวานน์: ทำหน้าที่ค้ำจุน แอกซอนและยังช่วยในการสร้างเยื่อไมอีลินรอบแอกซอน เพื่อเพิ่มความเร็วในการนำกระแสประสาท
|

郎飞(氏)结
|
lángfēi (shì) jié
|
โนดออฟแรนเวียร์
|
Node of Ranvier
|
节间
|
jiéjiān
|
อินเตอร์โนด; ปล้อง
|
Internode
|

2.神经鞘膜
|
shénjīng qiàomó
|
เยื่อนิวริเล็มม่า
|
Neurilemma sheath
|
.png)
เยื่อนิวริเล็มม่า อยู่ชั้นกลาง ชั้นนี้จะมีเซลล์ที่เรียกว่า เซลล์ชวันน์อยู่ โดยจะมีหนึ่งเซลล์ต่อหนึ่งอินเตอร์โนดหรือปล้องตลอดความยาวของแอกซอน และมีไซโทพลาซึมของเซลล์ชวันน์เป็นนิวริเล็มม่า หรืออีกนัยหนึ่งคือ: เยื่อนิวริเล็มม่า =ไซโทพลาซึมของเซลล์ชวันน์นั้นเอง
3.神经内膜
|
shénjīng nèimó
|
เอ็นโดนิวเรียม
|
Endoneurium
|
.jpg)
เอ็นโดนิวเรียม อยู่ชั้นนอกสุด เป็นส่วนที่หุ้มแอกซอน เยื่อไมอีลินและ นิวเคลียสของเซลล์ชวันน์
การแบ่งเซลล์ประสาทตามหน้าที่ของเซลล์ โดยทั่วไปแบ่งออกได้ 3 ชนิด ดังนี้
|
中文
|
拼音
|
泰文 / 英文
|
感觉神经元
|
gǎnjué shénjīngyuán
|
เซลล์ประสาทรับความรู้สึก
Sensory neuron
|
传入神经元
|
chuánrù shénjīngyuán
|
เซลล์ประสาทนำเข้า
Afferent neuron
|
.png)
ที่มารูปภาพ: https://endz.in/sensory-neuron-സെൻസറി-ന്യൂറോൺ/
1.เซลล์ประสาทรับความรู้สึก เป็นเซลล์ประสาทที่รับความรู้สึกตามส่วนต่างๆของร่างกาย เช่น ส่วนผิวหนัง เซลล์ประสาทชนิดนี้จะทำหน้าที่รับความรู้สึก และนำกระแสประสาทรับความรู้สึกส่งไปยังระบบประสาทส่วนกลาง คือ สมอง หรือไขสันหลัง เซลล์ประสาทรับความรู้สึกจะมีส่วนปลายของเด็นไดรท์เป็นตัวรับความรู้สึก ตัวเซลล์ประสาทจะอยู่รวมกันเป็นกลุ่มนอกส่วนของสมองและไขสันหลังเรียกว่า “ปมประสาทรับความรู้สึก (感觉神经节 gǎnjué shénjīngjié, Eng: Sensory ganglion)” ปลายของแอกซอนอยู่ที่สมองหรือไขสันหลัง เซลล์ประสาทรับความรู้สึกส่วนใหญ่เป็นเซลล์ประสาทหลายขั้ว เช่น เซลล์ประสาทรับความรู้สึกร้อน และเย็น เซลล์ประสาทรับความรู้สึกแบบสองขั้วพบที่ตา และ จมูก เป็นต้น
运动神经元
|
yùndòng shénjīngyuán
|
เซลล์ประสาทสั่งการ หรือ นำคำสั่ง
Motor neuron
|
传出神经元
|
chuánchū shénjīngyuán
|
เซลล์ประสาทนำออก
Efferent neuron
|

2.เซลล์ประสาทสั่งการ หรือ นำคำสั่ง เป็นเซลล์ประสาทนำออก มีตัวเซลล์อยู่ในระบบประสาทส่วนกลาง (สมองและไขสันหลัง) มักเป็นเซลล์ประสาทที่มีเอ๊กซอนยาว ยาวกว่าเดนไดรต์โดยอาจยาวถึง 1 เมตร ทำหน้าที่นำกระแสประสาท หรือ นำคำสั่งออกจากสมองหรือไขสันหลัง เพื่อไปสั่งการที่อวัยวะต่างๆ สามารถแบ่งออกตามหน้าที่เฉพาะของแต่ละเซลล์ประสาทได้ เอ๊กซอนของเซลล์ประสาทสั่งการที่นำกระแสประสาทไปสั่งการที่ไปกล้ามเนื้อลาย ทำให้กล้ามเนื้อเกิดการหดตัวเรียกว่า มอเตอร์นิวโรน (运动神经元 yùndòng shénjīngyuán) เซลล์ประสาทสั่งการที่นำคำสั่ง หรือกระแสประสาทไปสั่งการที่ต่อมไร้ท่อ และต่อมมีท่อต่างๆ ในร่างกาย เพื่อให้ผลิตและหลั่งของเหลว เรียกว่า ซิครีทอรี่นิวโรน (分泌神经元 fēnmì shénjīngyuán) ส่วนเอ๊กเซลเลลาเตอร์นิวโรน (加速神经元 jiāsù shénjīngyuán) จะเป็นเซลล์ประสาทสั่งการที่ส่วนของเอ๊กซอนของเซลล์ประสาทไปสิ้นสุดที่อวัยวะภายใน และหัวใจ ทำให้มีการทำงานมากขึ้นหรือเกิดการหดตัว ส่วนเซลล์ประสาทสั่งการที่นำคำสั่งไปที่อวัยวะภายในและหัวใจทำให้ทำงานช้าลง เรียกว่า อินฮิบิดเตอร์นิวโรน (抑制性神经元 yìzhì xìng shénjīngyuán) เป็นต้น
คำศัพท์เสริม
|
中文
|
拼音
|
泰文 / 英文
|
分泌神经元
|
fēnmì shénjīngyuán
|
ซิครีทอรี่นิวโรน
Secretory Neuron
|
加速神经元
|
jiāsù shénjīngyuán
|
เอ๊กเซลเลลาเตอร์นิวโรน
Accelerator Neuron
|
抑制性神经元
|
yìzhì xìng shénjīngyuán
|
อินฮิบิดเตอร์นิวโรน
Inhibitory Neuron
|
中间神经元
|
zhōngjiān shénjīngyuán
|
เซลล์ประสาทประสานงาน
Interneurons
|
联合神经元
|
liánhé shénjīngyuán
|
Association neuron
|
联络神经元
|
liánluò shénjīngyuán
|
3.เซลล์ประสาทประสานงาน เป็นเซลล์ประสาทที่อยู่ในสมองและไขสันหลัง มีหน้าที่เชื่อมต่อระหว่างเซลล์ ประสาทรับความรู้สึกและประสาทสั่งการ ใยประสาทประเภทนี้จะสั้นอาจมีความยาวเพียง 4-5 ไมโครเมตร

เซลล์ประสาทจำแนกตามรูปร่างโดยอาศัยจำนวนของส่วนที่ยื่นออกจากเซลล์เป็นหลัก
มี 3 ประเภท ได้แก่
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
单极神经元
|
dānjí shénjīngyuán
|
เซลล์ประสาทขั้วเดียว
|
Unipolar neuron
|

เซลล์ประสาทขั้วเดียว เซลล์ประสาทที่มีใยประสาทยื่นออกจากตัวเซลล์เพียงแขนงเดียว จากนั้นจึงแยกออกเป็น 2 ใยประสาท คือ เด็นไดรท์ และ แอกซอน ส่วนใหญ่แอกซอนจะยาวกว่าเด็นไดรท์ และที่ปลายสุดของเด็นไดรท์จะเปลี่ยนรูปร่างเป็นส่วนรับความรู้สึก เพื่อทำหน้าที่รับความรู้สึกจากสิ่งเร้าต่างๆ เซลล์ประสาทชนิดนี้มักพบที่ปมประสาทรับความรู้สึกบริเวณไขสันหลัง ซึ่งเป็นเซลล์ประสาทรับความรู้สึก (感觉神经元gǎnjué shénjīngyuán) เซลล์ประสาทประเภทนี้พบได้น้อย ส่วนใหญ่พบในระยะที่เป็นตัวอ่อน
คำศัพท์เสริม
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
受体
|
shòutǐ
|
(ส่วน/หน่วย/ตัว)รับความรู้สึก
|
Receptor
|
背根神经节
|
bèigēn shénjīngjié
|
ปมประสาท(รับความรู้สึกบริเวณ)ไขสันหลัง
Dorsal root ganglion
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
伪单极神经元
|
wěi dānjíshénjīngyuán
|
เซลล์ประสาท
ขั้วเดียวเทียม
|
Pseudounipolar neuron
|

เซลล์ประสาทขั้วเดียวเทียม เป็นเซลล์ที่มีแอกซอนออกจากตัวเซลล์ เส้นใยเดียวแต่แตกแขนงเป็นเดนไดรต์ไปรับสัญญาณจากหน่วยรับความรู้สึกที่ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายแล้วส่งผ่านข้อมูลให้กับเซลล์ประสาทอีกเซลล์ในไขสันหลัง โดยเซลล์ประสาทขั้วเดียวเทียมพบได้ที่ปมประสาทรากบนไขสันหลัง
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
双极神经元
|
shuāngjí shénjīngyuán
|
เซลล์ประสาทสองขั้ว
|
Bipolar neuron
|
.png)
เซลล์ประสาทสองขั้ว: คือ เซลล์ประสาทที่มีใยประสาทยื่นออกมาจากตัวประสาท 2 แขนง และอยู่ตรงกันข้าม คือ แอกซอนอยู่ด้านหนึ่ง และเด็นไดรท์อยู่อีกด้านหนึ่ง มีความยาวใกล้เคียงกัน เช่น เซลล์ประสาทที่เรติน่าของลูกตา เซลล์ประสาทของตุ่มรับรส ของลิ้น และ เซลล์ประสาทที่เยื่อบุผิวของช่องจมูก เป็นต้น
คำศัพท์เสริม
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
视网膜
|
shìwǎngmó
|
จอตา; จอประสาทตา; เรติน่า
|
Retina
|
味蕾
|
wèilěi
|
ตุ่มรับรส
|
Taste buds
|
嗅(觉)上皮
|
xiùjué shàngpí
|
เยื่อบุผิวของช่องจมูก;
เยื่อบุผิวรับกลิ่น; ฐานรับกลิ่นที่มีลักษณะเป็นเนื้อผิว
|
Olfactory epithelium
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
多极神经元
|
duōjí shénjīngyuán
|
เซลล์ประสาทหลายขั้ว
|
Multipolar neuron
|

เซลล์ประสาทหลายขั้ว: คือ เซลล์ประสาทที่มีใยประสาทยื่นออกจากตัวเซลล์จำนวนมากในหลายทิศทาง แต่มีเอ๊กซอนเพียง 1 แขนงเท่านั้น เป็นเซลล์ประสาทที่พบมากที่สุดในร่างกาย เช่น เซลล์ประสาทสั่งการ (运动神经元yùndòng shénjīngyuán) ในส่วนสมอง และไขสันหลัง และเซลล์ประสาทที่คั่นกลาง หรือ เชื่อมระหว่างเซลล์ประสาทรับความรู้สึก (中间神经元zhōngjiān shénjīngyuán) เซลล์ประสาทหลายขั้วอาจแบ่งแยกออกตามลักษณะรูปร่างของเซลล์ได้ เช่น
- เซลล์เซทแทลไลท์: เซลล์ประสาทที่มีรูปร่างคล้ายดาว พบในสมองและไขสันหลัง ตัวเซลล์ประสาทจะอยู่ในสมองหรือไขสันหลัง แต่ส่วนเอ๊กซอนจะยื่นออกไปเป็นเส้นประสาทสมอง และ เส้นประสาทไขสันหลัง
- เซลล์ประสาทพีระมิด: เซลล์ประสาทรูปร่างคล้ายรูปพีระมิด พบได้ที่บริเวณเปลือกสมอง(ใหญ่)
- เซลล์ประสาทที่มีรูปร่างคล้ายกระถางต้นไม้ พบได้ที่เนื้อสมองน้อย หรือซีรีเบลลัม
ส่วนใหญ่เซลล์ประสาทที่พบในสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมเป็นเซลล์ประสาทชนิดสองขั้ว และเซลล์ประสาทชนิดหลายขั้ว
คำศัพท์เสริม
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
卫星细胞
|
wèixīng xìbāo
|
เซลล์เซทแทลไลท์; เซลล์ดาวเทียม;
เซลล์ประสาทที่มีรูปร่างคล้ายดาว
|
Satellite cells
|

锥体细胞
|
zhuītǐ xìbāo
|
เซลล์พีระมิด;
เซลล์ประสาทรูปร่างคล้ายรูปพีระมิด
|
Pyramidal cell
|

浦肯野细胞
|
pǔkěnyě xìbāo
|
เซลล์เพอร์กินเจ; เซลล์ประสาทที่มีรูปร่างคล้ายกระถางต้นไม้ Purkinge cell
|

大脑皮质
|
dànǎo pízhì
|
เปลือกสมอง (ใหญ่)
|
Cerebral cortex
|
大脑皮层
|
dànǎo pícéng
|
小脑
|
xiǎonǎo
|
ซีรีเบลลัม;ซรีเบลลัม; สมองน้อย
|
Cerebellum
|
脊神经
|
jǐ shénjīng
|
เส้นประสาทไขสันหลัง
|
Spinal nerve
|
颅神经
|
lú shénjīng
|
เส้นประสาทสมอง
|
Cranial Nerves
|
脑神经
|
nǎo shénjīng
|
ความรู้รอบตัว: เส้นประสาทสมองมีทั้งหมด 12 คู่ ได้แก่

嗅神经
|
xiù shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่1:
ทำหน้าที่รับรู้กลิ่น Olfactory nerve
|
视神经
|
shì shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 2:
ทำหน้าที่ในการมองเห็น Optic nerve
|
动眼神经
|
dòng yǎn shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 3: ควบคุมม่านตาในการตอบสนองต่อแสง Oculomotor nerve
|
滑车神经
huáchē shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 4:
ควบคุมกล้ามเนื้อตาในการกรอกตา Trochlear nerve
|
三叉神经
sānchā shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 5:
เป็นเส้นประสาทสมองที่ขนาดใหญ่ที่สุด และมีการทำงานที่ซับซ้อนที่สุด คือทำหน้าที่ทั้งรับความรู้สึก จากหนังศีรษะ ฟัน ขากรรไกร ไซนัส ปากและใบหน้าไปสู่สมอง และทำหน้าที่สั่งการ โดยสั่งการกล้ามเนื้อที่ใช้ในการเคี้ยวอาหาร Trigeminal nerve
|
(外)展神经
(wài) zhǎn shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 6:
เป็นเส้นประสาทที่ส่งไปยังกล้ามเนื้อตา
เพื่อกรอกตา Abducens nerve
|
面神经
miàn shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 7:
ทำหน้าที่สั่งการ การเคลื่อนไหวของใบหน้า การรับรส Facial nerve
|
前庭蜗神经
qiántíng wō shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 8:
ช่วยในเรื่องสมดุลของร่างกายและการได้ยิน
Vestibulocochlear nerve
|
位听神经
wèi tīng shénjīng
|
舌咽神经
shé yān shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 9:
ทำหน้าที่เกี่ยวกับการรับรส การเคลื่อนไหวของหูและลำคอ
Glossopharyngeal nerve
|
迷走神经
mí zǒu shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 10:
รับความรู้สึกจากหู และระบบทางเดินอาหาร และส่งคำสั่งไปยังหัวใจและระบบย่อยอาหาร Vagus nerve
|
副神经
fù shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 11:
เส้นประสาททอดตัวเข้าไปในกล้ามเนื้อบริเวณ ศีรษะ คอ และหัวไหล่ Accessory nerve
|
舌下神经
shéxià shénjīng
|
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 12:
ควบคุมการเคลื่อนไหวของลิ้น Hypoglossal nerve
|
หมายเหตุ: เส้นประสาทสมองคู่ที่ 1 และ 2 มีต้นกำเนิดจากสมองใหญ่ (大脑dànǎo) ส่วนที่เหลืออีก 10 คู่มีต้นกำเนิดจากก้านสมอง (脑干nǎogàn)
|
เซลล์ค้ำจุน(ประสาท)
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
支持细胞
|
zhīchí xìbāo
|
เซลล์ค้ำจุน(ประสาท)
|
Supporting cell
|
การทำงานของเซลล์ประสาทยังต้องอาศัยเซลล์ค้ำจุนประสาท โดยเซลล์คำจุนประสาทไม่ได้มีหน้าที่โดยตรงในการส่งกระแสประสาท แต่ทำหน้าที่เป็นแหล่งอาหารให้เซลล์ประสาท หรือเกี่ยวข้องกับการป้องกันอันตรายให้แก่เซลล์ประสาท ทั้งนี้เซลล์คำจุนประสาท มีหน้าที่แตกต่างกันดังนี้
|
1. 神经胶质(细胞)
shénjīng jiāozhì (xìbāo)
|
นิวโรเกลีย; นอยโรเกลีย
|
Neuroglia (cell)
|
นิวโรเกลีย หรือเรียกอีกชื่อว่า “เซลล์เกลีย (胶质细胞 jiāozhì xìbāo,Eng: Glia cell / Glial cells)” ทำหน้าที่หลากหลายในระบบประสาท มี 4 ชนิดได้แก่
.jpg)
1.1星形胶质细胞
xīngxíng jiāozhì xìbāo
|
แอสโตรไซด์;แอสโตรเกลีย
|
Astrocytes; Astroglia
|
เซลล์พวกนี้มีรูปร่างคล้ายดาวทำหน้าที่ควบคุมการซึมผ่านเข้าออกของสารเคมีต่างๆ จากเส้นเลือดสู่เนื้อเยื่อประสาท (blood–brain barrier)
1.2 少突胶质细胞
shǎotū jiāozhì xìbāo
|
โอลิโกเดนโดรเกลีย
|
Oligodendroglia
|
เป็นเซลล์ขนาดเล็กทำหน้าที่สร้างเยื่อไมอีลินในระบบประสาทส่วนกลาง
1.3小胶质细胞
|
xiǎo jiāozhì xìbāo
|
ไมโครเกลีย
|
Microglia
|
.png)
ทำหน้าที่เก็บกินสิ่งแปลกปลอมหรือเซลล์ที่ตายแล้ว
1.4管周膜细胞
|
guǎnzhōumó xìbāo
|
เซลล์อีเพนไดมอล
|
Ependymal cells
|
เป็นเซลล์ที่คาดที่ผนังของช่องว่างในสมอง ทำหน้าที่เกี่ยวกับการสร้างและดูดซึมน้ำไขสันหลัง
2.施旺(氏)细胞
|
shī wàng (shì) xìbāo
|
เซลล์ชวันน์;
เซลล์ชวานน์
|
Schwann cell
|
雪旺(氏)细胞
|
xuěwàng (shì) xìbāo
|
许旺(氏)细胞
|
xǔ wàng (shì) xìbāo
|
血旺细胞
|
xuè wàng xìbāo
|
神经鞘细胞
|
shénjīng qiào xìbāo
|

ทำหน้าที่สร้างปลอกหุ้มเยื่อไมอีลิน ย้อนดูข้อมูลเพิ่มเติมที่หัวข้อ “เปลือกหุ้มแอกซอน” หรือเปิดหนังสือ Ebook หน้าที่ 10
3.卫星细胞
|
wèixīng xìbāo
|
เซลล์เซทแทลไลท์; เซลล์ดาวเทียม;
เซลล์ประสาทที่มีรูปร่างคล้ายดาว
Satellite cells
|

ไซแนปส์ ; ซินแนปส์; ซิแนปส์
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
突触
|
tūchù
|
ไซแนปส์; ซินแนปส์; ซิแนปส์
|
Synapse
|
ไซแนปส์ ซินแนปส์ หรือ ซิแนปส์ คือการสานต่อเป็นเครือข่ายระหว่างเซลล์ประสาท ด้วยบริเวณปลายประสาทระหว่างแอกซอน ของเซลล์ประสาทหนึ่งกับเดนไดรต์ ของอีกเซลล์หนึ่ง โดยบริเวณที่อยู่ชิดกันนั้นเรียกว่า “ไซแนปส์ ซินแนปส์ หรือ ซิแนปส์”เมื่อกระแสประสาทจากแอกซอนมาถึงบริเวณซิแนปส์ ปลายแอกซอนจะผลิตสารสื่อประสาท ซึ่งทำหน้าที่กระตุ้นให้เกิดกระแสประสาทที่เดนไดรต์ ของเซลล์ถัดไป โดยเหตุการณ์นี้จะเกิดเช่นเดียวกับที่ปลายแอกซอน ของเซลล์ประสาทสั่งการ ที่ติดกับกล้ามเนื้อลาย ซึ่งเป็นการกระตุ้นให้กล้ามเนื้อทำงาน
คำศัพท์เสริม
|
中文
|
拼音
|
泰文
|
英文
|
神经递质
|
shénjīng dìzhì
|
สารสื่อประสาท
|
Neurotransmitter
|
神经冲动
|
shénjīng chōngdòng
|
กระแสประสาท
|
Nerve impulse
|
骨骼肌
|
gǔgé jī
|
กล้ามเนื้อลาย
|
Skeletal muscle
|
自突触
|
zì tūchù
|
ออแทปส์
|
Autapse
|
ออแทปส์ คือไซแนปส์ที่เชื่อมต่อเซลล์ประสาทกับตัวมันเองในระบบประสาท
|
突触前神经元
tūchù qián shénjīngyuán
|
เซลล์ส่ง
|
Prestsynaptic neuron
|
突触后神经元
tūchù hòu shénjīngyuán
|
เซลล์รับ
|
Postsynaptic neuron
|
เรียนรู้กายวิภาคศาสตร์ภาษาจีนเพิ่มเติม คลิ๊กนี้
แหล่งอ้างอิง: https://il.mahidol.ac.th/e-media/nervous/ch1/chapter1/part_3.html
https://il.mahidol.ac.th/e-media/nervous/ch1/chapter1/link2.html
https://bio.flas.kps.ku.ac.th/courses/111/Nervous_system.pdf
https://www.pw.ac.th/bodysystem/ner/page/p2.html
https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/zrgyt39/revision/1
https://www.bem.fi/book/02/02.htm
http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science2_2/more/organelle_
1.php
https://cse.wu.ac.th/wp-content/uploads/2017/02/เซลล์และส่วนประกอบของเซลล์.pdf
https://www.sciencedirect.com/topics/mathematics/cell-body
https://jackwestin.com/resources/mcat-content/nerve-cell/cell-body-site-of-nucleus-organelles
https://zhuanlan.zhihu.com/p/662691140
https://www.cloudvet.org/Mapi/article/548
https://www.mssociety.org.uk/research/explore-our-research/emerging-research-and-treatments/myelin-repair
http://mp2.allhistory.com/detail/5924268b55b54278ac00fade
https://krumaamay.wordpress.com/lessons/ชีววิทยาพื้นฐาน/ไซโทพลาสซึม/
https://th.wikipedia.org/wiki/ไซโทซอล
https://th.wikipedia.org/wiki/ไซโทพลาซึม
https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33811
https://www.scimath.org/lesson-biology/item/7034-2017-05-21-15-16-43
http://etvthai.tv/Download/Schedule_Document/25112557_1356328475.pdf
https://br.vexels.com/png-svg/previsualizar/145327/ilustracao-de-gota-curva
https://www.thoughtco.com/lysosomes-cell-organelles-373357
https://www.kontrolrider.com/14593932/ไมโทคอนเดรีย-คืออะไร
http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science2_2/more/web12/web
12.php
https://smart.servier.com/smart_image/mitochondria-purple-pink/
https://mp.weixin.qq.com/s?__biz=MzU2MjQyNDc0Nw==&mid=2247593242&idx=
1&sn=fe90fa82186d26c7ec50af40a0809e2b&chksm=fc6a93decb1d1ac8122ffa86cd9
76cd8b42de8339974cdd3fa422f15f89878340a5a683cdda4&scene=27
https://easylearn.baidu.com/edu-page/tiangong/questiondetail?id=1730757786682438568&fr=search
https://www.labtoo.com/en/service/endoplasmic-reticulum-274
http://www.digitalschool.club/digitalschool/science1_2_2/science2_2/more/item2_6.php
https://byjus.com/biology/eukaryotic-cells/
https://storymd.com/journal/werv838t5m-genetics-glossary-letters-r-s/page/23oay1ybo3o-what-is-a-ribosome
http://sutir.sut.ac.th:8080/sutir/bitstream/123456789/6030/3/img-127090448-edit1.pdf
http://edupic.net/Images/Mitosis/centriole_pair_two.png
http://www.cai.md.chula.ac.th/lesson/lesson4803/html/02com1_nerve_02.html
https://quizlet.com/328936880/schwann-cell-anatomy-diagram/
https://www.news-medical.net/health/What-are-Schwann-Cells.aspx
http://www.as2.mju.ac.th/E-Book/t_sompong/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%
A7%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%842557%20%E0%B8%A8%
E0%B8%AA.310/%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%
8810-04%20nervous%20sys.docx
http://www.360doc.com/content/23/1125/09/41413871_1105220275.shtml
https://baike.baidu.com/item/传出神经元/2070705?fr=ge_ala
http://ask.39.net/question/84213342.html
https://baike.baidu.com/item/联络神经元/2070805?fr=ge_ala
https://blog.csdn.net/crazyjinks/article/details/124652624
https://np.thai.ac/client-upload/np/uploads/files/โครงสร้างและการทำงานของระบบประสาท(1).pdf
https://www.sohu.com/a/742046712_120580655
https://il.mahidol.ac.th/e-media/nervous/3_9.htm
https://zhuanlan.zhihu.com/p/437919744
http://www.cai.md.chula.ac.th/lesson/anatomy/picture/linkpic171.html
https://mp.weixin.qq.com/s?__biz=MzA3MzQyNjY1MQ==&mid=2652761973&idx=7&sn= a13a62e3adfb078cef8ada7930b5319a&chksm=852c3800d42e37b811ded85b1bed00a2
858c456fed27284384b655f471c56e18a01342593ae2&scene=27
https://zhuanlan.zhihu.com/p/621496587
https://health.baidu.com/m/detail/ar_205988949635181995
https://pro.biomart.cn/lab-web/news/article/31m76q8go4r8e.html
https://www.biologyonline.com/articles/newly-identified-human-brain-neuron-may-have-unique-genetic-signature
https://www.vecteezy.com/vector-art/361476-human-anatomy-of-brain-neuron-nerves
|