วันอังคารที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2554 www.jiewfudao.com
หมึก หรือ โม่(墨) เป็นหนึ่งใน “สิ่งล้ำค่าทั้งสี่ในห้องหนังสือ” หรือ “เหวินฝางซื่อเป่า” (文房四宝) เป็นสัญลักษณ์แห่งการเสริมส่งให้บังเกิดผลงานทั้งตัวอักษรและจิตรกรรมในสมัยโบราณนั้น การใช้หมึกมีการพัฒนามาตั้งแต่สมัยราชวงศ์ฮั่น และเริ่มมีการผลิตขึ้นเป็น “แท่งหมึก” เป็นครั้งแรกในสมัยราชวงศ์ถัง สีดำที่ได้จากน้ำหมึกที่ดีนั้น จะต้องมีลักษณะที่เข้มข้นดำสนิท ไม่มีตะกอนหรือเศษผงหลงเหลือ รวมทั้งยามเมื่อน้ำหมึกซึมลงแผ่นกระดาษ จะต้องสามารถแผ่กระจายความเข้มของหมึกได้อย่างทั่วถึงและแห้งเร็ว
การได้มาซึ่งน้ำหมึกที่มีคุณภาพดีนั้น ยังจำเป็นต้องใช้ผสมกับน้ำที่ใสสะอาดน้ำที่ยิ่งบริสุทธิ์ยิ่งมีคุณภาพดี นอกจากนี้ ยังมีวัตถุดิบที่ใช้ผสมกับน้ำสะอาดรวมเข้ากับหมึกดำอีก ดังเช่น การใช้สมุนไพรและเครื่องหอมบางชนิดผสมลงไป การผสมสมุนไพรจะช่วยให้เพิ่มความเข้มข้นของหมึกให้ดำสนิท และความเข้มนั้นจะคงอยู่คงทนถาวรนานมากกว่าปกติ ส่วนเครื่องหอมนั้นจะช่วยให้บังเกิดเป็นกลิ่นหอมในยามที่ฝนแท่งหมึกลงบนจานฝนหมึก จะช่วยให้ผู้เขียนตัวอักษรหรือผู้วาดภาพมีอารมณ์อันสุนทรีย์ และช่วยเร่งสร้างแรงบันดาลใจให้กับการสร้างสรรค์ผลงานมากยิ่งขึ้น บางครั้งยังมีการผสมในส่วนของเกร็ดเงินและผงทองเมื่อละลายเข้ากับน้ำหมึกในอัตราส่วนที่พอเหมาะ จะทำให้สีดำของน้ำหมึกมีความแวววาว และสะท้อนความเข้มของตัวอักษรให้เห็นเด่นชัดยิ่งขึ้น รวมทั้งยังช่วยให้ตัวอักษรต่าง ๆ คงทนถาวรสามารถอยู่ได้นานนับร้อย ๆ ปี
การผลิตหมึกในวัฒนธรรมจีน จะนิยมทำขึ้นเป็น “แท่งหมึก” โดยมีการแกะสลักลวดลายต่าง ๆ ลงบนผิวด้านหน้าของแท่งหมึก เพื่อให้แท่งหมึกดูสวยงามน่าใช้ ส่วนใหญ่แล้วแท่งหมึกจะมีขนาดเล็กเพื่อให้ง่ายและสะดวกในการนำติดตัวยามเดินทาง แต่การใช้งานของแท่งหมึกนั้นกลับไม่ง่ายอย่างที่หลายคนคาดคิด เพราะกระบวนการฝนหมึกด้วยแท่งหมึกบดเข้ากับจานฝนหมึก ยังต้องอาศัยสมาธิในการควบคุมน้ำหนักมือ การกะระยะของสายตาและจิตใจที่นิ่งสงบ รวมทั้งการผสมน้ำบริสุทธิ์ลงไปจะต้องอยู่ในอัตราส่วนที่สมดุลกับหมึก จึงจะได้น้ำหมึกคุณภาพดีและมีความเข้มข้นจนสามารถนำไปใช้ปฏิบัติงานได้
หมึกที่ได้รับการยกย่องว่ามีคุณภาพดีที่สุดนั้น เรียกกันว่า หมึกฮุยม่อ (徽墨) เป็นหมึกที่มีแหล่งผลิตอยู่ที่อำเภอเซ่อเสี้ยน มณฑลอานฮุย
อ้างอิงจาก :
· หนังสือ 108 สิ่งมิ่งมงคลจีน – ปิยะแสง จันทรวงศไพศาล
· http://huangshan.cncn.com/techan/1801/
· http://www.wenyi.com/art/shufa/sibao/m4.htm
