刘海蟾
“หลิวไห่ฉาน” (刘海蟾) เป็นเซียนในลัทธิเต๋า บ้างก็เรียกเซียนท่านนี้ว่า “หลิวไห่” (刘海) หลิวไห่ฉานเป็นเซียนสัญลักษณ์ของการให้ทาน และทานที่มอบให้นั้นก็คือทรัพย์สินและเงินทอง ดั่งนั้น ภาพสัญลักษณ์ของหลิวไห่ฉาน จึงถูกยกย่องให้เป็นเซียนผู้ประทานเงินทอง ข้างกายของท่านจะมีคางคกอยู่ตัวหนึ่ง เป็นคางคกที่พิเศษพิสดารเพราะมันจะมีสามขา และเป็นคางคกแห่งโชคลาภ เพราะมันจะคาบเหรียญเงินเหรียญทองไว้ตลอดเวลา กล่าวกันว่า เมื่อใดที่หลิวไห่ฉานเยื้องย่างก้าว คางคกสามขาก็จะกระโดดก้าวตาม และเงินทองก็จะร่วงโปรยปรายลงมาไม่ขาดสาย ด้วยเหตุนี้ชาวบ้านจึงมักวาดภาพหลิวไห่ฉาน กับคางคกสามขาอยู่คู่กันเสมอ
ประวัติของเซียนหลิวไห่ฉานนั้น มีอยู่หลายตำนาน แต่เรื่องที่คนทั่วไปได้ยินได้ฟังมากที่สุดก็คือ ท่านเกิดในสมัยอู่ไต้(ห้าราชวงศ์) เป็นชาวเมืองเอี้ยนซาน เดิมทีมีชื่อเรียกว่า “หลิวเชา” (刘操) และมีฉายานามที่คนมักเรียกกันว่า “ไห่ฉานจื่อ” (海蟾子) แปลว่าคางคกทะเล กล่าวกันว่า หลิวไห่ฉาน เคยรับราชการเป็นขุนนางมาก่อน ต่อมาเกิดความเบื่อหน่ายในทางโลก จึงออกเดินทางไปบำเพ็ญเพียรภาวนา และได้พบกับเซียนจงหลีเฉวียน (หั่งเจ็งลี้) บ้างว่าเป็นเซียนหลี่ว์ต้งปิน (ลื่อตั่งปิง) ผู้เป็น 1 ในกลุ่มโป๊ยเซียน เมื่อได้รับการชี้แนะทางสว่าง จึงทำให้หลิวไห่ฉานสามารถบรรลุมรรคผล กลายเป็นเซียนได้ในเวลาต่อมา
อีกตำนานหนึ่งเล่าว่า หลิวไห่ฉาน นั้นมีชื่อเดิมว่า “หลิวเจ๋อ” (刘哲) เป็นชาวเมืองกว่างหลิงในสมัยราชวงศ์โห้วเหลียง เคยรับราชการดำรงตำแหน่งเสนาบดี วันหนึ่งมีนักพรตนามว่า เจิ้งหยางจื่อ มาพบและเสวนาถึงปรัชญาแห่งชีวิต ในระหว่างนั้นนักพรตเจิ้งหยางจื่อ ได้นำไข่ไก่ 10 ฟอง และเหรียญอีก 10 อันมาวางเรียงซ้อน ๆ กัน โดยวางคั่นกลางไข่ไก่แต่ละฟอง จนกลายรูปทรงแบบเจดีย์ หลิวไห่ฉานบังเกิดความงุนงงจึงทักว่าระวังไข่ไก่จะร่วงแตกลงมา แต่ทว่านักพรตเจิ้งหยางจื่อ กลับหัวเราะ แล้วกล่าวตอบว่า “ตำแหน่งที่ท่านดำรงอยู่นี้ น่ากลัวยิ่งกว่าไข่ไก่ที่วางซ้อนกันเสียอีก” ด้วยคำกล่าวของท่าน จึงทำให้หลิวไห่ฉานสะดุดใจขึ้นมาและรู้ซึ้งถึงความหมายที่แฝงไว้ในคำพูด ต่อมาจึงตัดสินใจลาออกจากราชการ และออกบวชเป็นนักพรตฉายาว่า “ไห่ฉานจื่อ” หมายถึง “คางคกทะเล” ท่านได้ออกเดินทางไปแสวงหาสัจธรรมแห่งชีวิตไปทั่วแผ่นดิน จนวันหนึ่งมีเซียนวิเศษมาช่วยชี้แนะให้ไปบำเพ็ญเพียรภาวนาที่จงหนานซาน ทำให้ต่อมาจึงบรรลุมรรคผลกลายเป็นเซียน หลังจากนั้นมา เมื่อใดที่หลิวไห่ฉานออกไปแสดงธรรม ก็มักจะหยิบยกเรื่องปริศนาไข่ไก่และเหรียญ 10 อัน มาเล่าให้ชาวบ้านฟัง นานวันเข้า ชาวบ้านจึงมักคุ้นเคยกับเรื่องเหรียญทองอยู่บ่อย ๆ และกลับกลายเป็นเรื่องของการประทานพรเหรียญเงินเหรียญทองไปในที่สุด
ภาพวาดเกี่ยวกับหลิวไห่ฉานที่รู้จักกันโดยทั่วไปคือภาพ “หลิวไห่ฉานหยอกล้อเล่นกับคางคกทอง” (刘海戏金蟾) ซึ่งเป็นรูปเซียนหลิวไห่ฉานในท่วงท่าก้าวย่าง พร้อมกับแกว่งไกวเชือกที่ร้อยพวงเหรียญจีน (กู่เฉียน 古钱) หยอกล้อเล่นกับเจ้าคางคกสามขา อันเป็นภาพสัญลักษณ์มงคลแสดงถึงโชคลาภแห่งความร่ำรวยที่จะมาถึง และการที่ท่านมีฉายานามว่า “ไห่ฉานจื่อ) จึงทำให้ปรากฏรูปคางคกสามขาอยู่ข้างกายเสมอ ชาวบ้านมักมีคำกล่าวติดปากว่า “หลิวไห่หยอกล้อเล่นกับเจ้าค้างคกทอง ทุกก้าว ทุกก้าว ปากพ้นเหรียญออกมา”
ชาวจีนจึงมักเชื่อกันว่า หากแขวนรูปหลิวไห่ฉาน (หลิวไห่) แกว่งไกวเหรียญหรือตั้งรูปปั้นคางคกสามขาจะทำให้มีเงินมีทองเข้าบ้าน หากทำการค้าก็จะดึงดูดทรัพย์สินเงินทองเข้าร้าน ในศาสตร์ฮวงจุ้ยจึงมักวางคางคกสามขาในมุมทแยงออกทางหน้าประตูทางเข้า เพื่อเป็นเคล็ด โชคลางให้บังเกิดเงินทองไหลมาเทมานั้นเอง
อ้างอิงจาก : หนังสือ 108 ลัญลักษณ์จีน – ปิยะแสง จันทรวงศไพศาล
